Nederlandse grimeur in de spotlights na Oscarnominatie 1917
Grimeur Tristan Versluis liep nooit met zijn Nederlandse afkomst te koop. Maar dankzij de Oscarnominatie voor zijn werk aan oorlogsepos 1917 kwam de 37-jarige Nederlander, die in Spanje woont en hier ook vooral werkt, toch in de spotlights te staan. Voor 1917 verbleef Versluis een half jaar in Londen, waar hij de Shepperton Studios als thuisbasis had.
"Ik heb een Nederlands paspoort en heb er nooit aan getwijfeld dit te veranderen", stelt de makeup-artist niet zonder trots. Versluis werd geboren in Zimbabwe als zoon van een Nederlandse vader en een Britse moeder. Zijn vader werkte als chemicus voor een grote suikerrietfabrikant; daarom bracht Tristan zijn jeugd deels door in Zuid-Afrika, deels in Azië en deels in Nederland. Zijn grootvader woonde in Delft en bracht hem tijdens de vele bezoeken de onvoorwaardelijke liefde voor het medium film bij. Ondanks al deze Hollandse invloeden is hij de Nederlandse taal niet machtig, tot zijn grote spijt. "Mijn vader overleed toen ik tiener was, dus via die weg werd het mij niet meer geleerd. En echt urgentie is er niet, met Engels red ik mij overal prima, al staat het wel nog steeds hoog op mijn bucketlist."
Zijn Oscarnominatie voor 1917 noemt de Nederlandse grimeur een absoluut hoogtepunt in de pakweg kwart eeuw dat hij nu met zijn vak bezig is. Als jongetje raakte Tristan gefascineerd door speciale effecten van latex, klei en rubber. De autodidact verslond alle informatie die hij over het vak kon vinden, van een documentaire over Jurassic Park tot een boek over het werk van Tom Savini. Net als Nederlandse collega Arjen Tuiten, die óók in de race is voor een Oscar (voor zijn werk aan Maleficent II), vond hij via veel korte films en een opleiding aan de filmschool in Sheffield eigenhandig zijn weg naar het erepodium waar hij nu staat, via veel korte films en een opleiding aan de filmschool in Sheffield. Het maken van protheses voor films werd langzaam maar zeker zijn specialisatie; regisseur Sam Mendes vroeg hem in het bijzonder voor het team dat de gruwelen van de Eerste Wereldoorlog moest reconstrueren.
Research
"Ons team was verantwoordelijk voor alles wat verminkt of dood is in de film", vat Versluis samen. "De verwondingen van een piloot die uit een brandend vliegtuig wordt gesleept, de verscheurde ledematen van de soldaten in de ziekenboeg. De dode soldaten in de loopgraven, de dode paarden en honden in het niemandsland." Elk soort dode lichaam in de film vroeg om een andere aanpak, legt hij uit. "Een dode soldaat die in de rivier drijft ziet er anders uit dan een lichaam dat dagenlang op het slagveld heeft gelegen."
De grimeur werkte ruim een half jaar aan de film en verkeerde dag in, dag uit tussen de gruwelen van de Eerste Wereldoorlog. "We hebben heel veel research verricht", vertelt Versluis. "Zeker bij een film als deze, die is gebaseerd op waargebeurde verhalen, wil je de mensen om wie het gaat recht doen. We hebben heel veel foto’s bekeken van de slagvelden en een historicus die is gespecialiseerd in die periode, heeft ons geholpen; we konden hem alles vragen wat we wilden. We hebben geprobeerd alle details goed te krijgen, van de kapsels tot de slechte tanden die soldaten na maanden in de loopgraven hadden."
Niets overdreven
Het makeup-team hoefde niets dikker aan te zetten of te overdrijven om de film aangrijpender of indringender te maken. "Integendeel: regisseur Sam Mendes vroeg ons zelfs om sommige vreselijke beelden wat af te zwakken. Het moest geen horrorfilm worden: als mensen echt worden afgestoten door bepaalde beelden, kan het zelfs afbreuk doen aan het verhaal dat je wilt vertellen."
De Oscars worden op 9 februari uitgereikt. De film 1917 draait momenteel in 143 Nederlandse bioscopen.