Weer zwaar jaar voor filmsector, wel succes voor Quo Vadis Aida?

De bioscopen moesten in 2020 vijftien weken de deuren sluiten en konden door alle restricties in de resterende tijd slechts een beperkt aantal bezoekers ontvangen. Dit leidde tot een terugloop van 56 procent in het aantal bezoeken. In 2021 waren de bioscopen in totaal zes maanden dicht en ook de rest van de periode kon gemiddeld maar een derde van de zalen worden gevuld. In november en december kwam hier nog de avondlockdown overheen; bioscopen mochten na 17.00 uur geen bezoekers meer ontvangen.

Dat er toch een aantal ronkende persberichten de deur uit kon, was vooral te danken aan een handvol films dat wel volle zalen trok. Na drie jaar wachten en vier keer uitstel ging eind september de 25e Bond-film No Time To Die in première, die meer dan 1,5 miljoen bezoekers trok. In het arthousecircuit deden het Deense Druk - over vier docenten die met alcohol op voor de klas gaan staan - en het drama The Father met Anthony Hopkins het bovengemiddeld goed.

Er waren ook Nederlandse films die volle zalen trokken. Oorlogsfilm De Slag om de Schelde - ook een half jaar uitgesteld, de release was oorspronkelijk voor kerst 2020 gepland - tikte de half miljoen bezoekers aan. En de Linda de Mol-komedie Alles op Tafel deed het heel goed totdat het demissionaire kabinet half december wederom een totale lockdown afkondigde. Kleinere titels hadden het echter heel zwaar in het geweld van de grote blockbusters. Bezoekers leken in de coronacrisis minder dan in 2020 geneigd om kaartjes te kopen voor de minder bekende of de meer avontuurlijke bioscoopfilms.

Oscarnominatie

In artistiek opzicht viel een aantal Nederlandse coproducties op in het buitenland. Voor de derde keer in zijn carrière werd een film van Paul Verhoeven (dit jaar 83 geworden) uitverkoren voor de competitie van het festival van Cannes. Zijn op waarheid gebaseerde historische epos Benedetta, over de liefde tussen twee nonnen in de late middeleeuwen, kreeg goede recensies maar deed ook veel stof opwaaien. In diverse steden protesteerden katholieken tegen de film en in Rusland werd Benedetta verboden omdat de film homoseksualiteit zou promoten.

Een nog groter succes was de Srebrenica-film Quo Vadis, Aida? die een Oscarnominatie én drie European Film Awards in de wacht sleepte. Het verhaal over een tolk die probeert haar familieleden te redden van de genocide die in 1995 plaatsvond door Bosnisch-Servische troepen werd mede geproduceerd door het bedrijf N279 van Els Vandevorst en Martin Koolhoven. De film, met bijrollen voor Nederlandse acteurs als Raymond Thiry, Juda Goslinga en Reinout Bussemaker, stond bovendien in de top 10 die oud-president Barack Obama eind december deelde.

Bon Bini Holland 3

Het is nog lastig te voorspellen wat 2022 gaat brengen voor de filmsector. Veel grote Nederlandse releases die in december zouden uitkomen, zoals Bon Bini Holland 3 en Soof 3, zijn - Soof zelfs voor de vierde keer - op de lange baan geschoven. Bioscopen hebben geen idee wanneer ze weer normaal open kunnen of gewone aantallen bezoekers kunnen ontvangen, wat wel nodig is voor dit soort grote, dure titels.

Vooralsnog lijken grote Amerikaanse films als Spider-Man: No Way Home en The Matrix: Resurrections wel uit te komen zodra de huidige lockdown ten einde is. Maar als de sluiting van de bioscopen weer langer duurt dan nu gepland, zoals begin 2021 het geval was, is de kans groot dat dit soort titels versneld op streamingplatforms wordt uitgebracht. Eerder gebeurde dit bijvoorbeeld ook met Wonder Woman: 1984 en Marvel-film Black Widow.