Dolf Jansen staat kort stil bij 25e Oudejaars
AMSTERDAM - Cabaretier Dolf Jansen heeft er niet lang bij stilgestaan. Maar dat doet niets af aan het feit dat hij dit jaar een bijzonder lustrum viert: voor de 25e maal trekt hij langs de theaters met een oudejaarsvoorstelling. In eerste instantie deed Jansen dit met zijn maatje Lebbis; de afgelopen tien jaar neemt hij solo het jaar door.
De komiek bouwde vroeger zijn voorstelling heel scherp om het nieuws heen - op het Leids Cabaret Festival imponeerden hij en Lebbis het publiek door in de finale een heel ander programma te spelen dan in de halve finale. Tegenwoordig zijn de shows van Jansen veel verhalender. “De oudejaars was twintig jaar geleden echt een overzicht van het jaar vol grappen”, vertelt hij. “Nu probeer ik meer te delen met het publiek wat voor gevoel ik bij dit jaar had. Wat is de thematiek die ik met dit jaar associeer? En natuurlijk passeren er ondertussen wel veel actuele zaken de revue.”
De ‘oudejaars’ van 2016 heeft als titel Veilig gekregen. “Voelen we ons nog wel veilig? En zo niet, waartoe nemen we onze toevlucht om dat wel te doen?”, vraagt de cabaretier zich af. “Vertrouwen we de politici die onze onvrede verwoorden en die simpele maar onuitvoerbare oplossingen presenteren om kiezers te trekken? Geloven mensen echt dat het vluchtelingenprobleem weggaat als we een muur om Europa heen bouwen?”
Trump
Om tot de kern van zijn betoog te komen, gaat Jansen elke avond de dialoog aan met zijn zaal. “Ik vraag mensen waar ze zich nou écht druk om maken. Terreur? De islam? Het gaat eigenlijk opvallend vaak over veel zaken die mensen persoonlijker raken: de zorg, het klimaat.” En als mensen wel Donald Trump noemen, vraagt Jansen door. “Waarom zou je je in Stadskanaal druk maken over Trump? Ja, hij is onberekenbaar en onvoorspelbaar. Maar dat is de Russische president Poetin ook - en dat is geografisch gezien toch een stuk dichter bij hun huis.”
De cabaretier houdt ervan om het publiek meer te betrekken bij zijn betoog. “Het is goed wanneer je als optredend artiest óók wordt verrast en scherp wordt gehouden”, legt hij uit. “Daarom geniet ik na al die jaren ook nog zo van het presenteren van Spijkers met Koppen op Radio 2. In een draaiboek zijn die twee uur netjes vastgelegd. Maar juist het onverwachte, de rare reacties van de gasten leveren voor mij de input die het programma zo leuk maakt.”
Lebbis
Soms mist hij zijn maatje Lebbis nog op het podium. “Er is een reden dat we gestopt zijn samen op te treden”, legt hij uit. “We kenden elkaar en de vorm waarin we met elkaar samenwerkten. We hadden allebei behoefte aan meer vrijheid en het ontwikkelen van onze eigen vorm.” Maar de twee cabaretiers, die elkaar ooit leerde kennen op de atletiekclub, waren wel aan elkaar gewaagd. “Als we elkaar uitdaagden, leverde dat vrijwel altijd spannende momenten op, ook voor het publiek.”
Met zijn 25e oudejaarsvoorstelling neemt Jansen een volstrekt unieke positie in de Nederlandse cabaretwereld in. Toch gaat het feestelijke feit redelijk ongemerkt aan de wereld en hemzelf voorbij. “Zelfs van Lebbis heb ik geen sms’je gehad”, lacht hij. “Maar die is ook niet zo goed in data. Of locaties ook niet trouwens; we waren elke avond toch weer opgelucht als hij het theater had weten te vinden.” De cabaretier heeft wel een cadeautje voor zijn publiek: op 30 december zet hij voor het tweede jaar de oudejaarsvoorstelling online. “Ik kom toch na de jaarwisseling vaak mensen tegen die het jammer vinden dat ze niet naar het theater konden komen. En ik vind het zelf ook jammer als de voorstelling helemaal verloren gaat.” Dolf Jansen speelt Veilig nog tot en met 31 december door het hele land.