Waldemar Torenstra: frontlinie Mosul is bizar

De reis maakt diepe indruk op Waldemar, die vrijdagochtend naar Irak vloog. “We maken heel veel mee. Ik zie op één dag vijf kinderen die verdrietig zijn omdat ze hun ouders missen, sprak een man die kanker heeft en huilde van geluk omdat hij eindelijk weer pijnstilling had gekregen en ben de hele dag in platgebombardeerd gebied. Dan rijden we langs allerlei checkpoints weer terug naar ons hotel, waar ik een bed, eten en een douche heb. Ik lig ’s avonds vaak vol ongeloof naar het plafond te staren.”

Eten, drinken en water zijn er niet meer in West-Mosul, hoorde Waldemar van Irakezen die de stad zijn ontvlucht. “Ik hoor verschrikkelijke verhalen uit de stad. Over IS die iedereen afslacht die zijn huis uitkomt, of burgers die als menselijk schild worden gebruikt. Mensen die boeken eten om nog maar wat in hun maag te hebben.”

Onweer

Waldemar vraagt zichzelf continu af of hij wel veilig is. “We hebben altijd security bij ons, maar ook zij schrikken af en toe. Toen we de weg af wilden om beelden te draaien, werd de security helemaal onrustig en verboden dit ten strengste omdat ze bang zijn voor landmijnen. IS heeft het hele gebied vol gelegd met mijnen.”

“Je weet ook niet goed waarvoor je bang moet zijn”, gaat Waldemar verder. “Ik ben geen oorlogsjournalist, ik ben dit niet gewend. Toen ik de bommen hoorde vallen, dacht ik eerst dat het onweer was. Het gevaar inschatten blijft moeilijk. Het wordt allemaal zo snel een film; de kapotgeschoten gebouwen, de legerhelikopters die overvliegen.”

Niet uit te leggen

Nu hij eenmaal in Irak is, vraagt Waldemar zich geregeld af waarom hij dit als vader van twee kleine kinderen doet. “Maar de wereld is complex. Ik heb ervoor gekozen aandacht te vragen voor vluchtelingen, dan moet ik dit soort reizen ook maken.” Als vader grijpen vooral de verhalen van kinderen Waldemar aan. Denken aan zijn eigen gezin doet hij zo min mogelijk. “Daar probeer ik me een beetje voor af te sluiten. Ik ben hier nu om dit te doen, ik wil het niet in de persoonlijke sfeer trekken. “

De acteur heeft geen idee hoe hij aan zijn zoon en dochter uit moet leggen wat hij meemaakt. “Dit valt niet uit te leggen aan kinderen. Als volwassene heb ik al moeite het te bevatten. Ik heb ze verteld dat papa in het buitenland mensen gaat helpen en ben heel blij dat ik mijn kinderen hier niet mee hoef te confronteren.”

Pittig

Waldemar hoopt dat de verhalen over zijn reis zorgen voor meer bewustzijn in Nederland. “Deze mensen verschillen heel weinig van ons. Nederlanders denken vaak dat vluchtelingen een ander slag mensen zijn. ‘Ze komen naar ons toe, daar hebben we last van’, hoor je vaak zeggen. Hier voel je dat we allemaal hetzelfde zijn en er allemaal het beste van proberen te maken. Dit zijn mensen die een goede baan hadden, een huis, een auto en opeens alles kwijt zijn geraakt. Mensen als jij en ik.”

Tijdens de Nacht van de Vluchteling, in de nacht van zaterdag 17 op zondag 18 juni, denkt Waldemar waarschijnlijk nog vaak terug aan zijn dagen in Irak. “Tijdens het wandelen zullen veel herinneringen weer terugkomen”, denkt de acteur, die in Amsterdam 40 kilometer gaat lopen om aandacht te vragen voor vluchtelingen. “Het wordt een zware tocht. En het wordt ook pittig omdat ik nu al weet dat dan de beelden terugkomen van de mensen in bussen en de gezichten van de kinderen hier.”