Willem Duys: grote vis in kleine kom
(Novum) - Veertig jaar radio en televisie maakten van Willem Duys een icoon. Zestien jaar lang was hij het gezicht van Voor De Vuist Weg, 37 jaar presenteerde hij Muziekmozaïek. Vaak verguisd door links Nederland, maar geliefd bij het overgrote deel van het land. AVRO-boegbeeld Duys overleed donderdag op Hemelvaartsdag op 82-jarige leeftijd aan een longontsteking.
"Allure is uw werk. Uw stijl heet grandeur. Vakmanschap draagt uw werk. Amateur de la Musique, zanger van het hooglied van de sport, enfant chéri van een groot publiek. Grote vis in kleine kom." Zo loofde toenmalig premier Dries van Agt het werk van Duys in 1988 toen hij werd gehuldigd naar aanleiding van zijn 60-jarige verjaardag. Van Agt refereerde daarmee aan de vissenkom in het huiskamerdecor van Voor De Vuist Weg, dat jarenlang miljoenen kijkers trok.
Duys, geboren op 17 augustus 1928 in Bussum, was het jongste kind uit een gezin met zes zoons. Hij stond onder meer bekend om zijn grote improvisatievermogen en eigenzinnigheid. Hij hield van een stunt en nam geen blad voor de mond. Bovendien nam hij zijn tijd, waardoor een enkele maal zelfs het journaal voor hem moest wijken.
"Televisie moet emoties oproepen. Sonja vind ik een ramp. Ze kan niet luisteren, omdat ze te veel huiswerk heeft gedaan. Ik lul als een gieter, maar ik kan ver-schrik-ke-lijk goed luisteren", zei Duys eens over zijn manier van werken.
Bij links Nederland stond hij echter lange tijd te boek als een gevaarlijke man. Zo zou hij tot moord aanzetten toen hij in Voor De Vuist Weg riep een verkrachter te willen doodslaan. Het leidde tot een nationale rel, maar Duys liet zich niet van de wijs brengen en lachte erom.
Naast Voor De Vuist Weg en Muziekmozaïek presenteerde Duys onder meer Flits, Jonge Mensen Op Weg Naar Het Concertpodium en de Weetjenogvantoen-show. Jarenlang was hij een vast panellid van de televisiequiz Babbelonië en gaf hij commentaar bij het Eurovisie Songfestival en bij tenniswedstrijden.
In zijn carrière kreeg Duys meerdere belangrijke prijzen, zoals de Gouden Televizier Ring voor de populairste televisiepersoonlijkheid in 1974 en de Zilveren Fonograaf in 1985. In 1980 werd hij benoemd tot Ridder in de Orde Van Oranje Nassau.
De laatste jaren koos hij voor een leven buiten de schijnwerpers. Hij kreeg steeds vaker last van zijn gezondheid. In 1998 werd hij getroffen door een herseninfarct en in 2007 werd hij met spoed opgenomen in een ziekenhuis met uitdrogingsverschijnselen. Het afgelopen jaar verslechterde zijn toestand.
Ondanks dat hij niet meer in staat was om te praten was hij half mei toch te gast in de duizendste aflevering van De Wereld Draait Door. Het programma stond volledig in het teken van de tv-carrière van Duys. Onder anderen Mies Bouwman, Fred Oster en Koos Postema waren te gast. De AVRO zendt donderdagavond Een Leven Voor de Vuist Weg uit, een in memoriam van tv-maker Han Peekel, waarin vrienden en oud-collega's van Duys herinneringen aan hem ophalen.